Zasady i idee pedagogiki
Montessori nie negowała żadnych form nauczania, lecz udoskonaliła je, dając dzieciom możliwość do własnych doświadczeń, a co za tym idzie, zapewniła im nauczanie odkrywcze realizowane w pracy wolnej, z którą nierozerwalnie wiąże się wolność i swoboda.
Dzięki nim dziecko może zredukować swoją niezależność od dorosłych oraz rozwijać własną autonomię. Najlepszą pomocą jaką można mu zaoferować jest swoboda z jaką może ono swoją pracę podjąć i na swój własny sposób zorganizować. Zasada pracy wolnej odnosi się więc do wyboru przez dziecko przedmiotu, miejsca i czasu pracy. To ono decyduje czym, gdzie i jak długo będzie pracowało. Jedynym ograniczeniem swobody i wolności jest dobro innych ludzi. Dziecko powinno korzystać ze swego prawa do wolności w taki sposób, aby nie ograniczać wolności innych.
Reguły pracy wolnej skierowanej do dziecka:
- Nie przeszkadzaj innym,
- Nie mów głośno – wystarczy szept,
- Doprowadź każdą pracę do końca,
- Bądź rzetelny w samokontroli,
- Staraj się pomagać innym,
- Każdą pomoc odkładaj na miejsce.
Cała pedagogika montessoriańska zasadza się na pracy indywidualnej, która realizowana jest właśnie w pracy wolnej.
Indywidualizacja pracy daje możliwość rozwoju zgodnie z wewnętrznymi predyspozycjami dziecka i sztandarową zasadą daj mi czas. Pobudza jego naturalne potencjały i zdolności. Ważnym elementem pracy wolnej jest polaryzacja uwagi, która może nastąpić tylko wtedy, gdy damy dziecku możliwość swobodnego wyboru danego zajęcia. Ogólna koncepcja wychowania zbudowana przez Marię Montessori nastawiona jest na osiągnięcie owej polaryzacji uwagi – koncentracji. Jak to zwykła mówić sama M. Montessori jest to – klucz do całej pedagogiki.
Istotnym elementem pedagogiki Marii Montessori są wrażliwe fazy. Dla Montessori są to takie okresy, w których określone doświadczenia w nauce i umiejętności przychodzą bez większego trudu, później przyswajanie ich wymagać będzie dużego nakładu pracy. Podstawowym zadaniem wychowawcy jest więc reagowanie na wrażliwe fazy i oferowanie dziecku tego, czego akurat najbardziej potrzebuje.
Wszystkie zasady i idee, które odkryła przed nauczycielami Maria Montessori są nam bardzo bliskie, a realizowane od ponad dziesięciu lat w naszym przedszkolu, dzień po dniu pokazują nam zasadność naszej pracy.